پروژه های معماری در هر نقطه از جهان همواره پروژه های روتین و عادی نیست و برخی پروژه ها کاربرد های ویژه دارند. مانند پروژه های تفریحی، درمانی، سیاسی و.... حتی گاهی قرار است به عنوان یک نماد استفاده شوند. این قسم از پروژه ها توجه و اهتمام خاصی را می طلبند زیرا قرار است به یک بنا یا در مواردی نماد شناخته شوند.
این نوع پروژه ها در هر زمان از تاریخ نیز وجود داشته اند. مانند پل خواجوی اصفهان که مربوط به دوران صفویه است و یا برج میلاد که مربوط به زمان حال است. در ادامه به بررسی چند نمونه از این پروژه ها خواهیم پرداخت.
پروژه های مهم معماری ایران در عصر حاضر
- پروژه برج میلاد:
پیشنهاد ساخت برج میلاد در سال 1370 و با هدف رفع نیاز های مخابراتی و تلویزیونی و همچنین ایجاد یک نماد جدید برای تهران(پس از برج آزادی) ارائه شد. با بررسی های جغرافیای و مکان شناسی، در سال 1372 مکان یابی و پس از طراحی و محاسبات لازم در دی ماه سال 1376 کلنگ زنی شد.
سر انجام و پس از 11 سال این پروژه در مهر ماه 1387 و با کاربرد مخابراتی افتتاح شد. برج میلاد با ارتفاع 435 متر، ششمین برج بلند مخابراتی در جهان است.
- پروژه پل طبیعت:
طرح مطالعاتی این بنا در سال 88 کلید خورد، نیمه دوم سال 89 کلنگ زنی شد و نهایتا در سال 1393 افتتاح شد. مهمترین اصل در طراحی این پل غیرخودرویی توجه به مسائل زیست محیطی بود تا جایی که در طراحی پایه های پل، از طبیعت و درختان الهام گرفته شده است.
اهمیت این پروژه تا جایی بود که برخی این پل سیصد متری را نماد جدید تهران می دانند.
در محل این پروژه مکان های فرهنگی تفریحی همچون کافی شاپ، گالری ها و... تدارک دیده شده تا بتوان از آن به عنوان یک مقصد گردشگری نیز یاد کرد.
- پل معلق اهواز:
پل معلق اهواز که با نام پل اهواز شناخته می شود، در سال 1315 توسط 2 مهندس جوان آلمانی بر روی رود کارون ساخته شد. طول این پل خودرویی حدود 500 متر بوده و هدف از ساخت آن ارتباط شهر قدیم اهواز به شهر جدید، در آن سال بود. پل اهواز در سال 89 برای اولین بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت.
این پل که یکی از نماد های شهر اهواز است بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
شاهکار معماری ایران در عصر صفوی
- میدان نقش جهان اصفهان:
اگر بخواهیم به نمونه های قدیمی تر بپردازیم میتوانیم از شاهکار معماری ایران متعلق به دوره صفویان یعنی میدان نقش جهان نام ببریم. میدانی که در 4 طرف خود 4 بنای مهم دارد که کاربری میدان را تعریف میکنند. نخست کاربرد سیاسی آن به سبب وجود کاخ سلطنتی عالی قاپو است. 2 مسجد در دو ضلع از میدان بیانگر کاربرد مذهبی است و نهایتا سردر بازار قیصریه و همچنین حجره های دور تا دور میدان بیانگر کاربری اقتصادی آن است. میدان نقش جهان در سال 1358 ثبت میراث جهانی یونسکو شد و امروزه به منظور نگهداری مطلوب و همچنین حفظ وجه تاریخی، پیاده رو است و وسایل نقلیه حق عبور و مرور در آن را ندارند.