زیگبی یکی از انواع شبکه های خاص بی‌سیم است که به دست مهندسان برق و الکترونیک با کد IEEE 802.15.4 استاندارد‌سازی شده. طراحی تکنولوژی Zigbee به گونه ای است که تمامی سیگنال های رادیویی دیجیتال را با صرف انرژی بسیار کم در شبکه های شخصی (PAN)، با برد و وسعت کم توزیع می کند.
در فناوری زیگبی پهنای باند به نحوی اعمال شده که در کمترین حد خود قرار داشته باشد. دلیل این امر صرفه‌جویی در مصرف انرژی و از همه مهم تر قیمت مقرون به صرفه آن است. در نتیجه انتقال داده در شبکه‌های مختلف با کمترین هزینه صورت می گیرد.
از طرفی سرعت انتقال داده در زیگبی در مقایسه با WIFI و Bluetooth به مراتب کمتر است. علت این تفاوت هم هدف از طراحی این فناوری و صرفه‌جویی در مصرف انرژی است.
اما دلیل اصلی ما برای بررسی زیگبی در این مقاله چیست؟
فناوری زیگبی با خانه های هوشمند در ارتباط است. تمامی اطلاعات خانه های هوشمند از طریق این فناوری به صاحب خانه ها داده می شوند. اگر قرار بر استفاده از شبکه های پرسرعت و گران بود، احتمالا همان ماه اول از خرید خانه هوشمند پشیمان می‌شدید. چراکه هزینه انتقال داده به قدری زیاد می شد که پرداخت آن را برای شما سخت می کرد.
انواع توپولوژی های شبکه Zigbee
شبکه های زیگبی به صورت های مختلفی پیکربندی می شوند که رایج ترین آن ها عبارتند از:
- توپولوژی های ستاره‌ای (star)
- توپولوژی های همتا به همتا (peer-to-peer)
- توپولوژی های کلاستر
- توپولوژی های مش (mesh)
زیگبی با بهره گرفتن از توپولوژی مش، مسیرهای مختلفی را (مانند شبکه اینترنت) میان دستگاه‌ها ایجاد می‌کند؛ به طوری که با این شیوه احتمال قطعی شبکه از یک نقطه به نقطه دیگر به صفر می رسد.
زیگبی در چه مواردی کاربرد دارد؟
شبکه های Zigbee با توجه به کارکرد، نوع طراحی، و از همه مهم تر قیمتشان کاربردهای متنوعی دارند که در ادامه به مهم‌ترین آن ها اشاره می کنیم:
- خانه هوشمند
مهم ترین کاربرد فناوری زیگبی در خانه هوشمند است. از آن جایی که در خانه هوشمند بسیاری از تجهیزات از راه دور کنترل می شوند و نیاز به انتقال داده دارند، زیگبی گزینه ای مناسب و مقرون صرفه برای انجام این کار است. - صنایع
در صنایع مختلف دستگاه هایی وجود دارند که کنترل دائمی آن ها ضروری است. به همین دلیل استفاده از زیگبی هوشمندانه و مقرون به صرفه به نظر می رسد. مثلاً برای کنترل سیستم های خنک سازی در صنعت گوشت می توان از زیگبی برای انتقال داده ها از راه دور استفاده کرد. - کنترل سیستم های هوشمند روشنایی
در بسیاری از مکان های عمومی نظیر پارک، ساختمان های اداری و تجاری و ... سیستم های روشنایی باید از راه دور کنترل شوند. به همین منظور وجود یک فناوری مقرون به صرفه که بتواند اطلاعات را همواره با سرعتی معقول و استاندارد منتقل کند هوشمندانه به نظر می رسد. این همان جایی است که می توان از فناوری زیگبی بهره برد.
انواع دستگاه های Zigbee
زیگبی ۵ نوع دستگاه متفاوت دارد که در ادامه آن ها را نام می بریم:
- دستگاه های Coordinator
- دستگاه Router
- دستگاه Zigbee Trust Center یا ZTC
- دستگاه Zigbee Gateway
- دستگاه انتهایی در شبکه End Device