زمینه فعالیت مهندسین مشاور محدود به شاخه خاصی نبوده و از صفر تا صد امور خدمات ساختمانی از جمله عملیات ساختمان، معماری، عملیات تاسیساتی و... را به کمک دانش روز، تجربه و بهره گیری از نمونه های موفق برون مرزی ارائه می دهند. اگر بخواهیم کلیه خدماتی که مهندسین مشاور ارائه میدهند را بشناسیم، الگوی کاملی همانند الگوی زیر خواهیم داشت.
خلاصه مراحل ساخت ساختمان
خدمات در حوزه اجرای پروژه ساختمانی شامل 3 مرحله زیر است:
الف) مرحله اول - قسمت اول :
مطالعات مقدماتی
ابتدایی ترین و شاید از مهم ترین مراحل است. در این مرحله مهندسین مشاور به جمع آوری اطلاعات، مطالعات ابتدایی، بررسی و شناسایی کلی پروژه، بررسی مقررات حاکم و آیین نامه ها، مطالعه و بررسی مصالح مناسب پروژه و تجهیزات مورد نیاز سازه و تاسیسات و نهایتا تهیه طرح تولیه و گزارش میپردازند.
ب) مرحله اول - قسمت دوم :
تهیه طرح مقدماتی
وظیفه اصلی مهندسین مشاور در این مرحله مطالعات تکمیلی، معماری پروژه، طراحی سازه و تاسیسات، تحقیق در مورد تجهیزات و مصالح مورد نیاز و در آخر تهیه نقشه اولیه و گزارش مطالعات انجام شده میباشد.
ج) مرحله دوم :
تهیه طرح اجرایی
تصمیمات در این مرحله نتیجه ی مستقیم مطالعات و انواع گزارشات خاک، مصالح و... و همچنین نقشه های تهیه شده است. در این مرحله مهندسین مشاور تهیه مشخصات فنی و انجام محاسبات آن، برآورد هزینه اجرا و نحوه زمان بندی، تهیه شناسنامه کار و نهایتا تهیه مدارک و گزارش مرحله دوم را انجام می دهند.
د) مرحله سوم :
انجام مناقصه و نظارت
پس از انجام مناقصه، نظارت ها قبل، حین و پس از اجرا صورت میگیرد.
نظارت قبل از اجرا: نظارت بر مهندسی و محاسبات، مشاوره، خدمات، تحویل ملزومات و زمین به پیمانکار و...
نظارت حین اجرا: نظارت بر عملیات اجرا، کیفیت کار، هزینه، گزارشات پیشرفت، تغییرات و... است که به صورت ماهانه، موردی و یا فنی انجام میشود.
نظارت پس از اجرا: پس از اتمام پروژه تحویل به صورت 2 مرحله ای(موقت و قطعی) است که نظارت های تکمیلی در فاصله تحویل موقت تا تحویل قطعی و تا زمان تهیه شناسنامه پروژه انجام می پذیرد.
مدیریت طرح (MC)
مدیریت طرح (Contractor Management) از سوی کارفرما انتخاب شده و وظیفه او برعهده گرفتن صحت نتایج حاصل از پروژه اجرا شده می باشد. با پیشرفت و گسترش و توسعه پروژه ها، مدیریت و به نحوه مطلوب به پایان بردن آن ها نیز گسترش یافته و پیچیده شده است و نیاز به سازمانی با توان فنی و اجرایی مناسب بیش از گذشته حس میشود تا ضمن سازماندهی منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی بر پروژه نیز به طور کامل و مطلوب نظارت داشته باشد. انجام تمامی این امور بسیار وقت گیر و هزینه بر بود و عمدتا نتیجه مطلوب نداشت لذا نیاز به یک عنصر جدید در چرخه ساخت و ساز حس شد و مسئله لزوم وجود مدیریت طرح بررسی شد تا مدیریت طرح نیز به گروه کارفرما، پیمانکار و مهندسین مشاور بپیوندد و این چرخه را 4 جزئی کند.
خدمات مدیریت طرح شامل چه مواردی می شود ؟
خدمات مدیریت طرح به طور کلی در حوزه ساخت در 3 مرحله ساخت، بهره برداری و نگهداری است که اگر بخواهیم با جزئیات بررسی کنیم شامل 2 مرحله مجزا است.
مرحله اول) شامل خدمات در حین اجرا همچون برنامه ریزی، مدیریت منابع و کنترل پیشرفت پروژه است. همچنین خدمات مدیریت بر تهیه طرح نیز در این مرحله انجام می گیرد.
مرحله دوم) مدیریت بر خدمات ارائه شده در زمان اجرا و همچنین تحویل کار.
طرح و اجرا یا همان EPC
یک شیوه چند وجهی مبتنی بر سه ضلع خدمات مهندسی، پشتیبانی پروژه و خدمات اجرایی است که در آن تمرکز بر تحویل نهایی و بدون نقص پروژه به کارفرما می باشد.
همچنین نهایت تلاش بر این است تا با کمک دانش و تجربه میزان بهره وری به بالاترین سطح خود برسد و درخواست ها و نیاز های کارفرما به بهترین شکل عملی شود.
شرح خدمات در طرح و اجرا شامل 3 مرحله است که به آن می پردازیم:
الف) تهیه اطلاعات و مدارک: پس از تصویب مراحل اولیه و انتخاب طرح و همچنین نحوه اجرای پروژه توسط کارفرما، مدارک لازم برای تحویل پروژه به پیمانکار با بررسی مطالعات و همچنین بر اساس دستورالعمل های موجود توسط مشاور کارفرما تهیه می شود.
ب) ارجاع کار به پیمانکار: در این مرحله است که مجری پروژه(پیمانکار) انتخاب می شود.
ج) طراحی و ساخت: شروع مراحل اجرایی و عملیاتی ساخت و ساز.
مهندسی ارزش (Value Engineering)
مهندسی ارزش روشی سازمان یافته است که به بررسی موضوعاتی همچون بهترین راهکار افزایش کیفیت، شناسایی هزینه های غیر ضروری، کاهش ریسک عدم موفیقت پروژه و .... می باشد.
هدف اصلی: هدف اصلی کاهش هزینه و حذف هزینه های غیرضرئری است که تاثیر مثبتی در نتیجه نهایی ندارد. در واقع امروزه بیشتر به مهندسی ارزش با رویکرد کاهش هزینه توجه می شود.
شرح خدمات در مهندسی ارزش در 4 مرحله زیر انجام می پذیرد.
الف) جمع آوری و بررسی اطلاعات کامل پروژه به همراه وضعیتی که در آن است.
ب) ارزیابی اطلاعات جمع آوری شده.
ج) ارزیابی پروژه و وضعیت آن.
د) ارائه نتایج نهایی و بررسی شده مهندسی ارزش.
معماری داخلی (Interior Designing)
معماری و شکل و ظاهر هر آن چه در داخل ساختمان است مربوط به این حوزه است. مواردی از قبیل رنگ آمیزی، موقعیت اتاق ها، موقعیت درب و پنجره ها، جداسازی ها و.... همه و همه مربوط به این حوزه است.
معماری داخلی عبارت است از برنامه ریزی برای رسیدن به هدف نهایی معماری که شامل بهبود عملکرد در فضا، زیبایی محیط و بهره وری حداکثری از محیط است.
در معماری داخلی باید به عناصری همچون: فرهنگ جامعه و محل زندگی، هنر و زیبایی شناسی، تکنولوژی و همچنین خواسته های کارفرما توجه کرد که همگی این عناصر قرار است در نهایت منجر به یک زندگی با آسایش و آرامش بیشتر شود. باید اعتراف کرد معماری یک هنر است و لزوما دانش برای آن شرط لازم و کافی نیست و وجود عنصر خلاقیت نیز بسیار مهم است.
شرح خدمات در معماری داخلی به صورت زیر دسته بندی می شود:
الف) طراحی مرحله اول(طراحی مقدماتی): پس از بررسی اولیه و بدست آوردن اطلاعات اصلی ساختمان پلان های هر طبقه به صورت مجزا و تفکیکی ایجاد می شود.
ب) طراحی ثانویه و انجام مقدمات اجرا.
ج) اجرای طرح و نظارت مستمر بر آن.
پروژه های اجرا شده مهندسین مشاور همگون در سه حوزه مدیریت طرح، تهیه طرح و اجرا (EPC) و معماری داخلی:
مدیریت طرح سالن مرکز همایشهای بین الملل اصفهان(اجلاس سران)
طرح و اجرا(EPC) مرکز جامع سلامت شبانه روزی درجه یک لنده- کهگیلویه و بویراحمد
معماری داخلی بیمارستان کرمانشاه
معماری داخلی بیمارستان امام حسن مجتبی (ع)
معماری داخلی درمانگاه و دندانپزشکی بیمارستان 98 تختخوابی زاهدان
معماری داخلی بیمارستان نجف آباد
معماری داخلی بیمارستان کودکان امام حسین (ع) اصفهان